درود
دن اریلی (Ariely) استاد دانشگاه دوک و از دانشمندان حوزه اقتصاد رفتاری کتاب معروفی داره به نام پشت پرده ریا کاری و در این کتاب از اثر " به جهنم " که میشه تو شناسایی بخشی از رفتارهای به نتیجه نرسیدمون ازش استفاده کنیم
اثر "به جهنم " به اون لغزشهای جزیی میگن که با ایجاد احساس گناه و شکل دادن به چرخه معیوب به هدف کلی اسیب می زنه این اثر که از دستپخت های مغز پر فریب ماست میگه وقتی هدف کوتاه مدتی میچینیم و تلنگری بهش وارد میشه کل استاندار تعریف شده میره زیر سوال و دومینو وار به این باور میرسیم
اه این سری هم نشد انشالاه از سری بعد (تاییدیه در همون جمله معروف انشالاه از شنبه دیگه )
اریلی میگه دیدید موقع اجرای تصمیمات مهم مثل ترک سیگار، فاصله گرفتن از گوشی ،رژیم گرفتن ، و دست برداشتن از چک کردن بی هدف شبکه های اجتماعی و غیره چی پیش میاد ؟
سعی میکنیم با شدت وحدت به قواعد و قوانین اون کار بچسببیم و به سخت ترین شکل ممکن همه چیز رو منظم ببریم جلو :مثلا تو رژیم گرفتن برای صبحانه یه کف دست نان ! یه دونه تخم مرغ! برای ناهار پنج قاشق برنج با یه برش مرغ با سالاد بدون سس ! براس شام کلم بروکلی بخار پز و غیره
خیلی ردیف همه چیز رو تنظیم میکنیم و یه هفته ای هم همه چیز رواله . اما درست زمانی که خیلی شرافتمندانه و پیش بینی پذیر داریم کارمون رو انجام میدیم یهو یه تکه کیک میذارن جلومون و دست و دلمون میلرزه و تو یه لحظه زرد ، پامون سست میشه و یه گاز ازش برمیداریم .
بلافاصله بعد از تسلیم، دیدگاهمون عوض میشه و به خودمون میگیم "به جهنم "که رژیممو شکستم خب چرا همش نخورم !و به دنبال اون دست و دلمون برای اون چیز برگره میلرزه و تو فکرمون میگیم چرا به همه اون چیزای خوشمزه که یه هفتس دلم براشون غش میره دست نزنم !از فردا شروع میکنم یا از شنبه . این دفعه دیگه سفت و سخت میچسبم بهش ! وبه نوعی با ویران کردن تصمیم قبلی سعی میکنیم برای یه تصمیم سفت و سخت جدید برنامه ریزی کنیم و همینطور ماههاست داریم برنامه مریزیم جلو میریم و شکست میخوریم چرا ! چون درگیر اثر "به جهنم " شدیم
حالا چرا اثر " به جهنم " بوجود میاد ؟ یه دلیل خلی قشنگ داره این مغز لاکردار ما یاد گرفته در موقعیت پرهجان و اضطرابزا با پیدا کردن یه سوژه خوشایند سیستم پاداشش رو فعال کنه وبا دادن یه حس خوب کمی از حس بد قبلی رو کم کنه و از انجایی که ما ادمها موجودات عاداتی هستیم و عادات هم عمدتا با حس خوشایند و کاهش استرس همراهن. (مثل عادت سیگار کشیدن یا چک کردن اینستا و....)
مغز برای رهایی از احساس گناه و اضطراب به خطر افتادن معیار تعریف شده ،اتومات مارو هل میده به سمت عادتهای قبلی که داشتیم و یه حلقه معیوب عادت، شکست ، عادت، رو شکل میده
خداروشکر من خودم نمیدونستم چرا و علت این رفتار و برخورد ما چرا و به چه دلیل بوده بازم یه قدم جلو افتادیم و دونستنش قطعا میتونه کمک کنه بتونیم خودمونو کنترل کنیم اگه بتونیم
امیدوارم مفید واقع بشه برای دوستان عزیزم
سپاس
ممنون استاد عزیز